Η Ιστορία των Γρεβενών

 ΙΟΥΛΙΟΣ : Τα Γρεβενά από την ΦΡΙΚΗ στην ΔΟΞΑ

Τα μεγάλα γεγονότα τον μήνα ΙΟΥΛΙΟ 

που σημάδεψαν την ιστορία των Γρεβενών

Επιμέλεια : Αλέξανδρος ΤΖΙΟΛΑΣ

1423, 27 Ιουλίου,  διατάχθηκε η μίσθωση Βλάχων από τα ορεινά της Μακεδονίας για την υπεράσπιση της Θεσσαλονίκης την οποίαν κατείχαν οι Ενετοί. Το 1430 οπότε και έπεσε η Θεσσαλονίκη η κίνηση των στρατευμάτων του Σινάν πασά έγινε δια των Γρεβενών και Ζυγού προς Μέτσοβο. Λόγω των υπηρεσιών των κατοίκων του Μετσόβου προς τα τούρκικα στρατεύματα παραχωρήθηκαν στους κατοίκους του Μετσόβου προνόμια.

1821, Ιούλιος. Ο Απ. Κυρίμης, ένα από τα πρωτοπαλήκαρα του Ζιάκα, αναφέρεται σε εκκλησιαστικό βιβλίο του Αγ. Όρους ότι με δράση του στη Χαλκιδική υπό τον Εμ. Παπά εξόντωσε τουρκικό πλήρωμα πλοίου που είχε εξοκείλει στο Άγιο Όρος.

1905, Ιούλιος: Η επιχείρηση κατά των ρουμανιζόντων της Αβδέλλας – Τα γεγονότα του Ιουλίου. Την 11 Ιουλίου 1905 ο υπίλαρχος Πέτρος Μάνος που είχε το ψευδώνυμο Βέργας μπήκε ξανά στη Δυτ. Μακεδονία με σώμα 45 ανδρών. Τα ονόματα των ρουμανιζόντων που έπρεπε να συλληφθούν είχαν δοθεί από το Κομιτάτο στην Αθήνα. Το αρχικό δρομολόγιο ήταν : Αγιόφυλλο -Καρπερό-Μελίσσι-Δεσπότης-Μαυραναίοι-Σπήλαιο-Ζιάκας-Λάβδα-Αβδέλλα και από εκεί μετά την επιχείρηση Σμόλικας και Επταχώρι. Σαν οδηγός χρησιμοποιήθηκε ο Διαμάντης Μάνος από το Σπήλαιο.

 (φωτ. Διαμάντης Μάνος Κόκκινος από το Σπήλιο).

Τα μεσάνυχτα της 22^ης Ιουλίου άνδρες του σώματος μπήκαν στην Αβδέλλα και συνέλαβαν τον Τόλιο Παππά και το γιό του Στέργιο καθώς και τον Κωσταντίνο Παπαπερικλή γιό του ρουμανίζοντα ιερέα. Οι υπόλοιποι που περιλαμβάνονταν στη λίστα είχαν ειδοποιηθεί και διέφυγαν. Το σώμα κατευθύνθηκε αμέσως προς τη Βασιλίτσα και το μεσημέρι της επόμενης μέρας εκτέλεσε τους ομήρους. Στη συνέχεια μετά από μέρες κατέληξαν στα Καστανοχώρια για ενέργειες κατά Βουλγαρικών συμμοριών. Το σώμα Βέργα αποχώρησε από την Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 1905.  (αναλυτικότερα στην ιστοριογραφημένη έκδοση ‘‘ΟΡΟΣΗΜΑ’’ σελ. 177 του 2007).

1923, 23 Ιουλίου. Ο λήσταρχος Περικλής Παπαγεωργίου σκοτώνει έξω από το Μέγαρο τον Αθανάσιο Κακαφίκα ως ξεκαθάρισμα λογαριασμών αφού ο Κακαφίκας είχε προηγουμένως σκοτώσει τον φίλο του ληστή Βερβέρα (την 9 Μαρτίου 1919).

1929, 3 Ιουλίου :  Σκοτώνεται ο ληστής Κουτσούβελας γεγονός που θεωρήθηκε ως καθοριστικό χτύπημα της ληστοκρατίας. Το κεφάλι του ληστή εκτίθεται στην πλ. Αιμιλιανού.

1935, 23 Ιουλίου : Συγκέντρωση για την προάσπιση του Δημοκρατικού πολιτεύματος έγινε στην πόλη των Γρεβενών. 

1944, 3-13 Ιουλίου :  Η ΦΡΙΚΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ - Πυρπολούνται τα Γρεβενά από τους Γερμανούς.

(Ιούλιος 1944 - Τα κτίρια και οι κατοικίες της Πλ. Αιμιλιανού Γρεβενών πυρπολημένα. Όλη η πόλη είχε αυτή την εικόνα! Η απόλυτη φρίκη του πολέμου. φωτ. εκδ. ΟΡΟΣΗΜΑ σελ 287. ©).

Η εκκαθαριστική επιχείρηση ‘‘ΣΤΑΥΡΑΕΤΟΣ’’ που ξεκίνησε στις 3 Ιουλίου από τα στρατεύματα του 8^ο Τεθωρακισμένου Συντάγματος Αστυνομίας Γρεναδιέρων της 4^ης Μεραρχίας των SS (Panzer Polizei Grenadier Regiment 8 der. 4 Division SS) του Αντισυνταγματάρχη Χέλμουτ Ντέρνερ (1909-1945) μαζί με άλλα τμήματα της Βέρμαχτ όπως της ομάδας Μάχης Εμπερλάιν, ξετυλίγεται με πυρπολήσεις και εκτελέσεις σε ολόκληρη την περιοχή από τις αρχές Ιουλίου.

 

(Ο Αντισυνταγματάρχης Helmout Derner σε δυο φωτογραφίες – Δεξιά φωτογραφίζεται όρθιος σε γερμανικό όχημα στην δεξιά πλευρά της φωτογ. μαζί με άλλους, μάλλον σε στιγμή ανάπαυλας του καταστροφικού τους έργου,  καπνίζοντες).

Οι Γερμανοί μπαίνουν στην πόλη στις 5 Ιουλίου και επελαύνουν μανιωδώς σε όλη την ύπαιθρο μέχρι την 14 Ιουλίου οπότε και αποχωρούν, αφήνοντας πίσω αμέτρητους εκτελεσθέντες, καμένα σπίτια και κατεστραμμένες περιουσίες που δεν έχουν καταμετρηθεί πλήρως ακόμη μέχρι σήμερα.

Οι επιχειρήσεις ήταν καταιγιστικές, απόλυτα συντονισμένες και σε μεγάλο μέτωπο κίνησης, από ανατολικά προς δυτικά. Πυρπολήσεις και μαζικές εκτελέσεις έγιναν σε όλα τα χωριά του ορεινού όγκου (ενδεικτικά για την ιστορία σημειώνονται : Μηλιά 14 εκτελέσεις, Κοσμάτι 29 εκτελέσεις μέσα στην εκκλησία με πυρπόληση, Μικρολίβαδο 20 εκτελέσεις, Γρεβενά 27 εκτελέσεις και πυρπόληση των 3/4  των κατοικιών και των δημοσίων κτιρίων Μητρόπολη, Σχολείο, Οικοτροφείο, Νοσοκομείο, Δημαρχείο, Δικαστήρια, βλ. φωτ. επάνω).

Απολογιστικά η επιχείρηση ΣΤΑΥΡΑΕΤΟΣ άφησε πίσω της πάνω από 50 κατεστραμμένα χωριά και οικισμούς και 567 νεκρούς. Συνελήφθησαν 1.316 άτομα (αντάρτες του ΕΛΑΣ, 341 Ιταλοί, 7 Άγγλοι). Λαφυραγωγήθηκαν μεγάλες ποσότητες πολεμικού υλικού, είδη ένδυσης και υπόδησης, αγαθά και τρόφιμα και εκατοντάδες αιγοπρόβατα.

(αναλυτικότερα στην ιστοριογραφημένη έκδοση ‘‘ΟΡΟΣΗΜΑ’’ σελ. 296-303 του 2007).

1947, 25 Ιουλίου : ΕΜΦΥΛΙΟΣ – Η επίθεση στα Γρεβενά. Στις 3:30 το πρωί της 25^ης Ιουλίου ένοπλα αντάρτικα σώματα του Δημοκρατικού Στρατού (ΔΕΣ) άρχισαν την επίθεση στις νότιες, βόρειες και νοτιοδυτικές συνοικίες των Γρεβενών για την κατάληψη της πόλης. Η επιχείρηση έχοντας προβλήματα συντονισμού, καθυστερήσεων και επάρκειας στρατιωτικού σχεδίου απέτυχε. Τα αντάρτικα σώματα αποκρούστηκαν και απωθήθηκαν με πολλές απώλειες.

Οι ανταρτικές δυνάμεις, συγκροτημένες ακόμα σε αρχηγεία, παρέτασσαν 11 συνολικά τάγματα, με δύναμη περί τους 300-350 μαχητές έκαστο. Επικεφαλής της όλης επιχείρησης τάχθηκε ο Κικίτσας, αρχηγός του αρχηγείου κεντρικής και δυτικής Μακεδονίας, ενώ την καθαυτό ευθύνη για την προσβολή της πόλης ανέλαβε ο Γιαννούλης, επικεφαλής του αρχηγείο Βοΐου-Γράμμου. Οι δυνάμεις των ανταρτών κινήθηκαν ασυντόνιστα και καθυστερημένα.

Την στιγμή εκείνη την πόλη φρουρούσε το 529 Τάγμα Πεζικού (TΠ), υπό τον αντισυνταγματάρχη Κωνσταντίνο Πανταζή. Το τάγμα διέθετε δύο λόχους εντός της πόλης, ο άλλος λόχος του στάθμευε στο χωριό Μαυραναίοι και δύο ακόμα διμοιρίες του φρουρούσαν τη γέφυρα Ελευθεροχωρίου. Ο αντισυνταγματάρχης Πανταζής διέθετε ακόμα υπό διοίκηση έναν ουλαμό θωρακισμένων αυτοκινήτων με δύο οχήματα, μια πυροβολαρχία του 104^ου Συντάγματος Πεδινού Πυροβολικού, ένα όλμο των 4,2 ιντσών, 100 χωροφύλακες της υποδιοίκησης Χωροφυλακής Γρεβενών και 50 εθνοφύλακες ΜΑΥ (Μονάδες Ασφαλείας Υπαίθρου). Σμήνη αεροπορίας από την Λάρισα συμμετείχαν επίσης στην μάχη η οποία έδειξε από τις πρώτες ώρες τον ‘‘νικητή’’.

(Σωροί ανταρτών εκτεθειμένοι σε δημόσια θέα. Από όλους λείπουν ρουχισμός και άρβυλα. Τα σώματα των νεκρών αφέθηκαν απροστάτευτα οπότε και πλιατσικολογήθηκαν, ενώ κάποιοι εκ των αντιπάλων φωτογραφίζονται επιδεικνύοντας τα πτώματα ως λάφυρα). (πηγή: εκδ. ΟΡΟΣΗΜΑ 2007 – αρχ. Χ. Παπανίκου-Ισ. Αβραμίδη).

Το γεγονός στιγμάτισε, διαίρεσε και δίχασε για δεκαετίες την πόλη, η οποία για πολλά χρόνια έζησε κάτω από συνθήκες απόλυτης τρομοκρατίας του ισχυρού.

Οι φωτογραφίες σκοτωμένων και κακοποιημένων ανταρτών από τους «νικητές» που εκτέθηκαν δημόσια και επίτηδες, βάραιναν επι χρόνια της μνήμες και τις συνειδήσεις των κατοίκων της.

Το κλίμα αυτό επέτεινε και επιβεβαίωνε ο επι χρόνια εορτασμός αυτού του εμφύλιου σπαραγμού!

(φωτ. Στην έκδοση ΟΡΟΣΗΜΑ σελ 324-325).

1948, Ιούλιος : ΕΜΦΥΛΙΟΣ. Σε πλήρη εξέλιξη συνεχίζεται η αιματηρή επιχείρηση «ΚΟΡΩΝΙΣ» του κυβερνητικού στρατού που περιλαμβάνει και την περιοχή Γρεβενών ενάντια στις θέσεις των ανταρτών σε Πίνδο και Βόιο.

1955, 17 Ιουλίου :  Γίνεται η μεγάλη Απόδραση από τις φυλακές Βούρλων στη Δραπετσώνα, των 27 πολιτικών κρατούμενων. Στο κορυφαίο αυτό ιστορικό γεγονός που συγκίνησε το Πανελλήνιο, υπήρξαν δύο Γρεβενιώτες σε κύριους ρόλους: Ο  Γιάννης Κωνσταντής ως πρωταγωνιστής και ο Αλέκος Παπαλεξίου (φωτογ. κάτω) ως διαφυγών.

Ο Γ. Κωνσταντής  (φωτογ. αριστ.) εντάχθηκε στο κίνημα από πολύ μικρός. Συνελήφθη σε ηλικία 18 ετών ενώ είχε ενταχθεί στον Δημοκρατικό Στρατό. Φυλακίστηκε και εξορίστηκε επανειλημμένα.  Συμμετείχε ενεργά στην απόδραση των φυλακισμένων από τις φυλακές των Βούρλων, αναλαμβάνοντας τον δυσάρεστο ρόλο της κάλυψης των συντρόφων του που απέδρασαν, με αποτέλεσμα να δοκιμάσει στο κορμί του όλη τη μανία των δεσμοφυλάκων και των βασανιστών. Αποφυλακίστηκε το 1963 αλλά δεν έμεινε για πολύ ελεύθερος. Με την δικτατορία πέρασε αμέσως στην παρανομία. Η αστυνομία τον καταδίωκε και τον έψαχνε συνεχώς. Συνελήφθη τον Δεκέμβριο του 1967 υπομένοντας μαζί με τον Κώστα Κάππο αλλεπάλληλα βασανιστήρια.

Η απόδραση από τις φυλακές που θεωρούνταν υψίστης ασφαλείας και που έγινε κατά παράβαση των τότε κομματικών κανόνων του ΚΚΕ, συνέβη Κυριακή μεσημέρι όταν οι κρατούμενοι διέφυγαν μέσα από μία σήραγγα 20 μέτρων που είχαν σκάψει με μυθιστορηματικό τρόπο από το κελί 13 μέχρι τα απέναντι λουτρά του εργοστασίου ‘’Ντεστρέ’’ πραγματοποιώντας ηρωική έξοδο προς την ελευθερία. Από τους 27 τελικά μόνο 11 διέφυγαν ενώ 15 συνελήφθησαν και ένας δολοφονήθηκε στα σύνορα. 

(Κάτω : 1/1/1951, φωτογ. στο Ιτζεδίν Κρήτης : όταν το φρούριο ήταν φυλακές. Διακρίνεται 2^ος από δεξιά ο Αλέκος Παπαλεξίου. Επίσης αναγνωρίζονται από αριστερά: Αντωνάκος (Αθήνα), Τζένας (Κηπουριό), Μανώλης Ν. (βέντζια), Β Παπανίκος (Καλόχι), Παπαλεξίου, Ρακόπουλος (Χανιά). Πρωτοδημοσιεύθηκε στην ιστοριογραφημένη έκδ. ΟΡΟΣΗΜΑ 2007 σελ. 297,  copyright).

1956, 7 Ιουλίου :  Γίνονται τα εγκαίνια του νέου κτιρίου του Οικοτροφείου Γρεβενών, που ιδρύθηκε με Π.Δ. την 30/9/1924.

1963, 25 Ιουλίου :  Ο πατριάρχης Αθηναγόρας επισκέπτεται τα Γρεβενά.  Στην πλατεία της πόλης τον υποδέχεται ολόκληρη η πόλη και τον προσφωνεί ο πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου,  δικηγόρος, Θωμάς Γιαννόπουλος (φωτογ).

1964, 5 Ιουλίου. Διενεργήθηκαν δημοτικές εκλογές στην πόλη και Δήμαρχος εκλέχτηκε ο Τάκης Λάιος, υπηρετώντας μέχρι το 1967, οπότε αντικαταστάθηκε από τη χούντα. Ο νέος δημοκρατικός δήμαρχος της πόλης είχε μαζί του εξέχοντα μέλη της κοινωνίας της πόλης όπως τον Γεώργιο Παπαιωάννου (Πρόεδρος του Δημ. Συμβουλίου), τον δικηγόρο Δημ. Νασίκα, τον Αποστ. Παπαποστόλου κ.α.

(φωτ. 1964, Πανηγυρισμοί για την εκλογή του νέου Δημάρχου στο κέντρο της πόλης. Ο Τ. Λάιος σηκώνεται στους ώμους ψηφοφόρου του, δεξιά [με τα γυαλιά] ο Ν. Χασιώτης,  παίζει το συγκρότημα Θοδ. Φασούλα (κλαρίνο,) δίπλα του (λιγο πίσω) ο Μεν Ντίμτσιος (2^ο κλαρίνο), στο κέντρο ο Αντωνίου λαούτο και αριστερά 2^ο λαούτο ο Νικ. Φασούλας (από την Κρανιά) – Κάτω : Προκήρυξη του Δ. Λάιου προς τον Λαό των Γρεβενών για την προβολή της υποψηφιότητας του στις βουλευτικές εκλογές του 1974). (Δημοσιεύθηκαν στην έκδ. ΟΡΟΣΗΜΑ 2007 σελ. 420) ©

 Ο Δ. Λάιος του Αχιλλέα γεννήθηκε το 1925 και φοίτησε στη Νομική Σχολή. Επαγγελματικά δραστηριοποιήθηκε στο εμπόριο (μαζί με τον αδελφό του Γιάννη) διατηρώντας στο κέντρο της πόλης διόροφο εμπορικό κατάστημα. Η πολιτική του δράση ήταν διαρκής και έντονη, στο χώρο του Κέντρου. Συνελήφθη τον Απρίλιο του 1967 και φυλακίστηκε για αντίσταση που πρόβαλλε ενάντια στην δικτατορία και στη συνέχεια δικάστηκε από στρατοδικείο καταδικαζόμενος σε φυλάκιση 3 ετών οπότε και κλείστηκε στις φυλακές του Γεντί Κουλέ στη Θεσσαλονίκη. Μετά την αποφυλάκιση του απαγορεύτηκε η διαμονή στα Γρεβενά! Το 1973 ήταν μέλος της επιτροπής υπέρ του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα της Χούντας. Ήταν υποψήφιος βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ στα Γρεβενά το 1974 και έλαβε 1.838 ψήφους, χωρίς να εκλεγεί. Πέθανε την 20 Ιουνίου 1981, σε ηλικία 55 ετών στη Θεσσαλονίκη.  Στις εκλογές του 1964 υπήρξε μεγάλη πολιτική ένταση, λόγω του κλίματος πόλωσης μεταξύ «Ενώσεως Κέντρου» και «ΕΡΕ».

1971, 22 Ιουλίου : Μετεγγραφές στο ποδόσφαιρο της Α΄ Εθνικής-ΕΠΟ. Ο ΑΡΗΣ Θεσσαλονίκης αποκτά τον ποδοσφαιριστή του Πυρσού Γρεβενών Νίκο Γκόγκο από την Καλλονή (στη φωτ. Ο Ν. Γκόγκος στον Πυρσό το 1970 και στην επόμενη το 1968. αρχ. Αλεξ. Τζιόλα). Έπαιζε ως αριστερός μέσος.  Ο Πυρσός εκτός από τα χρήματα πήρε και τον τερματοφύλακα Γιαν. Γουγουτσά. Διαμεσολαβητής της μετεγγραφής υπήρξε ο συντοπίτης Φ. Σιούμπουρας δημοσιογράφος τότε στην εφ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ.

1973, 29 Ιουλίου : Δημοψήφισμα για την Προεδρική Κοινοβουλευτική Δημοκρατία με πρόεδρο τον Γ. Παπαδόπουλο : ΥΠΕΡ 91 %,  ΟΧΙ  8,8%  (9.728ψ. επί 110.274 ψηφισάντων) σε όλο το Ν. Κοζάνης.

1983, 1-2 Ιουλίου : Το προσωπικό και οι οδηγοί του ΚΤΕΛ Γρεβενών κατεβαίνουν σε απεργία.

2003, 4 Ιουλίου : Έρχεται στα Γρεβενά ο Υπ. Εξωτερικών της κυβέρνησης Σημίτη Γ. Παπανδρέου ο οποίος ομιλεί στην αιθ. Δημοτικού Συμβουλίου Γρεβενών στα πλαίσια ημερίδας για την Περιφερειακή Ανάπτυξη που διοργάνωσαν η ΑΜΚΕ Αναμόρφωση και το Ίδρυμα Ανδρέα Παπανδρέου. Η άφιξη θεωρείται ως το ξεκίνημα του για την αλλαγή ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ.

2003, 22 Ιουλίου : Επισκέπτεται τα Γρεβενά ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης όποτε και εξαγγέλλει ή εγκαινιάζει έργα & υποδομές που παραμένουν σύμβολα διάσωσης της πόλης : την ίδρυση του Σπιτιού Χιονοδρομίας, την ίδρυση/λειτουργία του 1^ου τμήματος ΤΕΙ Γρεβενών, εγκαινιάζει το Νέο Νοσοκομείο της πόλης, το Κέντρο Νεοσυλλέκτων-51^ο ΣΠ, που λειτουργεί ως αντικατάσταση του στρατοπέδου (που επρόκειτο να κλείσει αλλά τελικά παρέμεινε με άλλη χρήση) και στη συνέχεια επισκέπτεται χωριά του νότιου τμήματος του νομού.

(Φωτογ. από την επίσκεψη Κ. Σημίτη στην πόλη των Γρεβενών τον Ιούλιο του 2003).

(κάτω : Στα εγκαίνια του Νοσοκομείου Γρεβενών & του Κέντρο Νεοσυλλέκτων του 51^ου ΣΠ).

 

2003, 22 Ιουλίου : Εγκαινιάζεται από τον πρωθυπουργό Κ. Σημίτη στη Κνίδη το πρωτοποριακό εργοστάσιο της ΓΕΩΕΛΛΑΣ που έχει σαν αντικείμενο την εξόρυξη, επεξεργασία, συσκευασία και εμπορία βιομηχανικών αργίλων και σπάνιων γαιών. Το εργοστάσιο λειτουργεί επικερδώς και ανελλιπώς μέχρι σήμερα.

(Ο Κ. Σημίτης περιηγείται στις βιομηχανικές εγκ/σεις της ΓΕΩΕΛΛΑΣ στην Κνίδη από τον ιδρυτή του Ομίλου Βασίλειο Κωνσταντακόπουλο (1935-2011)).  (φωτ. Αλέξ. Τζιόλας ©).

(Το ιστορικό ουζάκι στην Κνίδη). (φωτ. Αλεξ. Τζιόλα ©)

2014, 27 Ιουλίου. Πεθαίνει ο Ντίνος Κοντογιάννης σε ηλικία 83 ετών, πρώην Δήμαρχος Γρεβενών από το 1978 (1^η θητεία-εκλέχτηκε με 56,3%)  μέχρι το 1986 (2^η θητεία-εκλέχτηκε το 1982 με 45,43% & 51,5% στον β΄ γύρο). Ο Κοντογιάννης λαοφιλής και αγαπητός στην πόλη διατηρούσε επι χρόνια καφενείο στην Πλ. Αιμιλιανού και συνέδεσε το όνομά του με το παγωτό που έφτιαχνε και που έγινε trademark για την πόλη και την περιοχή. Ήταν δημοκρατικών πεποιθήσεων και είχε ενεργό δράση στο χώρο του ΠΑΣΟΚ απ’ όπου συμμετείχε και στην οργανωτική του συγκρότηση από τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης.

(Κάτω : Φωτ. του 1974 μία από τις πλέον ιστορικές φωτογραφίες όπου διακρίνονται σε δείπνο στην ταβέρνα του Μηλιώνη στελέχη του χώρου του ΠΑΣΟΚ Γρεβενών για πολιτική συζήτηση και οργανωτικά θέματα με την παρουσία του Γ. Παπανδρέου. Διακρίνονται : 1^ος από αριστερά στέλεχος του Οργανωτικού της Αθήνας, Χ. Μπακόλας, Γ. Παπανδρέου, Σ. Λέτσιος, Ανδ. Βουρβαχάκης, Ευρ. Ζιώγας, Μιλ. Ζαρκάδας, Γ. Κωνσταντινίδης, Ντ. Κοντογιάννης, Χ. Μιγδάνης, Λ. Ντανάσης, Μιχ. Μωυσιάδης).  [εκδ. ΟΡΟΣΗΜΑ σελ. 427] ©

(Ο Ντ. Κοντογιάννης ως Δήμαρχος ανάμεσα στον Α. Παπανδρέου -που ακούει κάποιον να τον μιλάει- και στον Γ. Γενημματά την 19/3/1981 στην Καλαμπάκα. Αρχ. Αλεξ. Τζιόλα © δημοσιεύθηκε στην εκδ ΟΡΟΣΗΜΑ 2007 σελ. 426).

______   __  __  ___  _________________________

* Η καθημερινότητα μας που ακολουθείται από πληθώρα μικρών στιγμών, στιγματίζεται από γεγονότα ΟΡΟΣΗΜΑ που καθορίζουν τη ζωή τη δική μας αλλά και των μελλοντικών γενεών και ορίζουν την εξέλιξη της κοινωνίας όπου ζούμε και δραστηριοποιούμαστε.

Παρακάτω δημοσιεύονται σημαντικά ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν στην πόλη και στην περιοχή Γρεβενών και τα οποία είναι καταγεγραμμένα ότι συνέβησαν τον εν λόγω μήνα**. Παρατίθενται ιστορικά, διαχρονικά, ανά έτος, ξεκινώντας από το απώτερο παρελθόν μέχρι σήμερα.

**Δεν αναφέρονται γεγονότα που συνέβησαν γενικά σε κάποιο έτος αλλά δεν γνωρίζουμε προς το παρόν τον Μήνα που συνέβησαν, παρ’ όλο που αυτά είναι και πάρα πολλά και πολύ σημαντικά.